آزمایش پی.تی/ آی.ان.آر ( PT- INR )
نام آزمایش:
- پی.تی- آی.ان.آر (Prothrombin Time (PT) and International Normalized Ratio (INR))
هدف از انجام آزمایش:
هدف از انجام این آزمایش اندازه گیری زمان پروترومبین است. PT نشان دهنده ی زمان مورد نیاز برای تشکیل لخته در نمونه ی خون مورد آزمایش می باشد. لخته ی خون در پی زنجیره ایی از واکنش های شیمیایی که “زنجیره انعقادی” ( Coagulation Cascade ) نامیده می شود، تشکیل می گردد. در این فرآیند، فاکتورهای انعقادی یکی پس از دیگری فعال شده و در نهایت به تشکیل لخته خون می انجامد. پروترومبین ( Factor II ) یکی از فاکتورهای انعقادی است که توسط کبد ساخته می شود. تبدین پروترومبین به ترومبین، در مراحل پایانی فرآیند انعقادی اتفاق می افتد.
تست PT ، عملکرد فاکتورهای زنجیره ی انعقادی شامل فاکتور I ، فیبرینوژن، فاکتور II ، پروترومبین، فاکتور V، VII و X را بررسی می کند.
این تست امکان تشکیل به موقع و موثر لخته را ارزیابی می کند. در صورت فقدان یا نقص در عملکرد هر یک از فاکتورهای زنجیره انعقادی، مدت زمان لازم برای تشکیل لخته و در نتیجه مدت زمان تست PT افزایش خواهد یافت. واحد اندازه گیری PT ثانیه است و مقدار به دست آمده از آزمایش PT همواره با مقدار PT در افراد سالم مقایسه شده و نتیجه ی تست ب صورت مقیسه ایی گزارش می شود.
به خاطر تنوع معرف های مورد استفاده برای تست PT ، نتایج این تست در آزمایشگاه های مختلف و حتی در یک آزمایشگاه واحد در زمان های مختلف، متغیر خواهد بود. سازمان بهداشت جهانی برای استانداردهای نتایج تست در بیمارانی که تحت درمان با داروهای رقیق کننده ی خون ( وارفارین و کومادین) هستند، استفاده از INR را به همراه تست PT توصیه کرده است. محاسبه ای است که جهت تطبیق دادن تیجه ی آزمایش PT با تغییرات مربوطه به معرف های گوناگون به کارمی رود.
INR فقط در بیمارانی که تحت درمان با ضد اتعقاد می باشند، قابل استفاده است و در سایر بیماران کاربرد ندارد. داروهای ضد انعقاد یا داروهای رقیق کننده ی خون، مدت زمان لازم برای تشکیل لخته را افزایش می دهند. این داروها معمولا به صورت دراز مدت به بیمارانی که مستعد تشکیل لخته هستند ( سابقه حملهقلبی و تشکیل لخته در سیاهرگ های عمقی دارند) تجویز می شود.
بعضی از علایم اختلالات انعقادی خون عبارتند از: خونریزی از بینی یا لثه، کبودی در سطح پوست، وجود خون در ادرار یا مدفوع، آسیب مفاصل در اثر خونریزی و ایجاد علایم آرتریت، کاهش دید و کم خونی مزمن.
علل عمده افزایش PT عبارتند از:
- بیماری کبد
- کمبود ویتامین K
- کمبود فاکتورهای انعقادی
- مصرف بعضی از داروها: برخی آنتی بیوتیک ها
علل عمده کاهش PT عبارتند از:
- مصرف بعضی از داروها: باربیتورات ها، قرص های ضد بارداری و درمان با هورمون جایگزین ( HRT) و ویتامین K
- مصرف غذاهای حاوی مقدار زیادی ویتامین K مانند: چای سبز، بروکلی، گوشت گاو، برگ شلغم، کلم پیچ، نخود و سویا