تفسیر آزمایش Bilirubin بیلیروبین

Bilirubin

نام آزمایش: بیلیروبین ( Bilirubin )

چرا و چه موقع آزمایش انجام می شود؟

• غربالگری و نظارت بر روند درمان بیماری های کبد
• وجود علایم و نشانه های آسیب و بیماری کبد، انسداد مجرای صفراوی، آنمی همولیتیک، اختلال در متابولیسم، زردی(یرقان)، سابقه ی مصرف الکل، مسمومیت های دارویی، قرار داشتن در معرض ویروس هپاتیت.

نمونه مناسب:

خون سیاهرگی (سرم)

آمادگی برای انجام آزمایش:

رعایت شرایط خاصی لازم نیست.

هدف از انجام آزمایش:

هدف از انجام این آزمایش اندازه گیری مقدار بیلیروبین خون می باشد. بیلیروبین یک رنگدانه ی نارنجی-زرد است که در صفرا یافت می شود. عمر گلبول های قرمز خون به طور متوسط 120 روز است که پس از شکسته شدن و تجزیه ی هموگلوبین ( موجود در گلبول های قرمز) بیلیروبین غیر کونژوگه حاصل می شود. روزنه تقریبا 300-250 میلی گرم بیلیروبین در بدن یک انسان سالم تولید می شود که از این مقدار 85 درصد آن در نتیجه ی شکسته شدن گلبول های قرمز پیر خون و مابقی توسط مغز استخوان و کبد تولید می شود. بیلیروبین غیر کونژوگه به کبد حمل شده و در کبد به اسید گلوکورونیک متصل و به بیلیروبین کونژوگه تبدیل می گردد. بیلیروبین کونژوگه محلول در آب است و فقط بیلیروبین کونژوگه است که از طریق کلیه ها قابل دفع شدن از بدن می باشد. بیلیروبین کونژوگه توسط کبد به درون صفرا می ریزد و توسط آنزیم های باکتریایی در روده شکسته و به یوروبیلینوژن تبدیل می شود. بخش عمده ی یوروبیلینوژن از طریق مدفوع از بدن خارج می شود. علایم افزایش بیلیروبین عبارتند از: زردی، اداره تیره، تهوع، استفراغ، دل درد، ورم شکم، خستگی، احساس کسالت عمومی ( مربوط به بیماری مزمن کبدی). علل عمده افزایش بیلیروبین تام عبارتند از:

1. افزایش تولید: معمولا به دلیل افزایش همولیز گلبول های قرمز
2. بیمای های کبدی: سیروز، هپاتیت حاد، آسیب کبد، تومورهای کبد
3. کولانژیت یا التهاب مجاری صفراوی ( Cholangitis )
4. انسداد مجای صفراوی و ناتوانی کبد در تصفیه موثر بیلیروبین
5. عفونت های ویروسی: اپشتاین بار ( Epstein Barr Virus: EBV ) و سیتومگالو ویروس ( CMV )
6. بیمای های مادرزادی همراه با اختلال در متابولیسم بیلیروبین

• بیماری ژیلبرت ( Gilberts disease )
• سندرم دوبین جانسون ( Dubin- Johnson Syndrome )
• سندرم کریگلر-نجار ( Crigler- Najjar Syndrome )
• بیماری روتور ( Rotors disease )

7. عوامل ریوی:

• انفارکتوس ریه
• آمبولی ریه

8. مصرف بعضی داروها: کورتیکواستروئیدها، دی فنیل هیدانتین، فنوتیازین، پنی سیلین، آریترومایسین، کلیندامایسین، کپتوپریل، آمفوتریسین بی، سولفونامیدها، ایرونیازید، آلوپرینول، متیل دوپا، ایندومتاسین، قرص های ضدبارداری، پروکائین آمید، تالبوتامیدو
9. در نوزادان: بالا بودن بیلیروبین در نوزادان تازه متولد شده (3-1 روزه) غیرمعمول نیست. این عارضه که به نام زردی-یرقان-فیزیولوژیک نوزادان شناخته می شود در 24 ساعت اول پس از تولد در 50 درصد از نوزادان فول ترم ( که دوره ی جنینی را کامل گذرانده اند) و در درصد بالاتری از نوزادان نارس مشاهده می شود و علت آن ناتوانی کبد تکامل نیافته ی نوزاد در تصفیه ی بیلیروبین است. به این دلیل که بیلیروبین غیر کونژوگه می تواند از سد مغزی-خونی ( Blood-brian barrier ) عبور کرده و در مغز رسوب کند، بالا بودن بیش از حد سطح بیلیروبین در نوزادان می تواند به سلولهای عصبی آسیب رسانده و موجب عقب افتادگی ذهنی، ناتوانی در یادگیری، کاهش شنوایی و اختلالات دیگر می شود.
10. آنمی همولیتیک: تخریب گلبول های قرمز در بیماران مبتلا به آنمی داسی و دیگر انواع آنمی های همولیتیک در دوره هایی از بیماری شدت یافته و موجب افزایش سطح بیلیروبین می شود

تفسیر نتیجه آزمایش:

• افزایش بیلیروبین غیرکونژوگه، یا بیلیروبین تام می تواند به علت آنمی همولیتیک، آنمی داسی شکل، آنمی پرنیشز( Pernicious anemia ) یا در اثر واکنش به تزریق خون باشد.
• افزایش بیلیروبین کونژوگه ممکن است به دلیل انسداد در مجاری صفراوی، التهاب کبد-هپاتیت، آسیب کبد، سیروز کبدی، واکنش های دارویی یا در اثر مصرف طولانی مدت الکل باشد.
• پایین بودن سطح بیلیروبین، معمولا از نظر بالینی حائز اهمیت نیست.
• سطح بیلیروبین به طور طبیعی در مردان کمی بالاتر از زنان است.
• ورزش شدید می تواند موجب افزایش سطح بیلیروبین شود.
• بیلیروبین در حالت طبیعی در اد
• رار یافت نمی شود، اما بیلیروبین کونژوگه محلول در آب بوده و در صورت افزایش، از طریق ادرار از بدن دفع می شود.
• وجود بیلیروبین کونژوگه در ادرار معمولا نشان دهنده ی انسداد مجاری صفراوی، هپاتیت یا دیگر آسیب های کبدی است.